Nasz patron
płk pil. Stanisław Skarżyński
Życiorys Stanisława Skarżyńskiego
Stanisław Jakub Skarżyński urodził się 1 maja 1899 roku w Warcie w powiecie sieradzkim. Jego ojciec, mgr Władysław Skarżyński herbu Bończa, był właścicielem apteki. Matka to Wacława z Kozłowskich.
Stanisław uczęszczał do szkoły podstawowej w rodzinnym mieście. W latach 1908-1914 kontynuował naukę w gimnazjum w Kaliszu. Ukazanie się nad Kaliszem pierwszego samolotu skierowało jego uwagę w stronę lotnictwa. Odtąd konstruował różne modele samolotów.
Srebrny krzyż Virtutti Militari
Autor: Andrzejwojciechowski (Praca własna) [CC BY-SA 3.0], Wikimedia Commons
Przeniesiony do rezerwy Skarżyński nie ustawał w wysiłkach, by dostać się do szkoły lotniczej. Wbrew zakazom lekarzy, dzięki nienagannej opinii i zasługom wojennym przyjęto go w czerwcu 1925 roku do Szkoły Lotniczej w Bydgoszczy. Opanował wspaniale technikę pilotażu oraz obsługę samolotu na ziemi.
W 1926 roku Skarżyński dostał przydział do I Pułku Lotniczego w Warszawie. Szybko awansował na dowódcę eskadry liniowej. W 1927 roku zdobył rangę kapitana. Od lutego 1930 roku Skarżyński pracował w Departamencie Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych, w Dziale Studiów, gdzie toczyły się burzliwe dyskusje nad projektami rajdów dookoła świata.
Samolot PZŁ-L2
Samolot RWD-5bis Stanisława Skarżyńskiego
Siódmego maja o godz. 23.00 Skarżyński wystartował z Saint Louis na podbój Atlantyku.
W Maceio w Brazylii wylądował 8 maja o godz. 19.30. Przelot trwał więc 20.5 godziny na dystansie 3582 km. Podróż nad Atlantykiem Skarżyński odbywał samotnie. Jedynym towarzyszem i łącznikiem pilota ze światem była busola. Wrócił do kraju 2 sierpnia 1933 roku. Wyczyn nagrodzono w 1934 roku przyznaniem stopnia majora. FAI zaś uhonorowała polskiego lotnika medalem Bleriota w 1936 roku.
Życie rodzinne Skarżyńskiego rozpoczęło się w 1931 roku. Jego żoną została Julia Frenkiel. W 1934 roku urodził się jego syn, Maciej.
W roku 1938 Stanisław Skarżyński posiadał już stopień podpułkownika. Został zastępcą dowódcy 4 pułku lotniczego w Toruniu. W 1939 roku wybrano go na Prezesa Aeroklubu Rzeczypospolitej.
W sierpniu 1939 roku wyjechał do Rumunii w charakterze zastępcy attache lotniczego, skąd organizował przerzuty polskich lotników do Francji, do której sam dostał się w roku 1940. Organizował tam lotnictwo, a następnie ewakuował je do Wielkiej Brytanii.
W czerwcu 1940 roku Skarżyński został komendantem Polskiej Szkoły Pilotażu w Newton. Jego wielką ambicją było odbywanie lotów bojowych. Rozpoczął kursy jako drugi pilot w 305 Dywizjonie Bombowym Ziemi Wielkopolskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego przy RAF. Dywizjon ten bombardował cele przemysłowe i strategiczne położone we Francji, Niemczech i Włoszech.
W dniu 25 czerwca 1942 roku ppłk. Stanisław Skarżyński wystartował na nocnym bombowcu Wickers Wellington MK II nr 8528 na swój ostatni lot bojowy. Była to wyprawa 1000 samolotów mająca zbombardować Bremę. Niemiecka obrona przeciwlotnicza na trasie i nad miastem była bardzo silna. Przed dotarciem do celu maszyna została kilkakrotnie trafiona, a odłamki pocisków raniły podpułkownika. Skarżyńskiego w obie nogi. Samolot dotarł jednak do celu. Po zrzuceniu bomb, w drodze powrotnej, Skarżyński jako drugi pilot przejął stery. Na skutek awarii uszkodzonych silników załoga zdecydowała o wodowaniu samolotu na Morzu Północnym. Skarżyński posadził samolot na falach i dał rozkaz do opuszczenia maszyny przez załogę. Czterej jej członkowie uratowali się korzystając z gumowej łodzi ratunkowej, dinghy. Skarżyński znalazł się, niestety, po przeciwnej stronie kadłuba samolotu. To uniemożliwiło wszelki ratunek pilota-inwalidy. Ciało bohatera zostało wyrzucone przez morze na holenderską wyspę Terschelling. Zwłoki znaleźli Niemcy i przekazali mieszkańcom jedynego na tej wyspie miasta West, a ci pochowali je z honorami na miejscowym cmentarzu w mogile nr 62.
Skarżyński rozsławił imię Polski jako żołnierz i pilot-bohater. Otrzymał wiele odznaczeń. Był autorem książek: “25 770 km nad Afryką” (1931) i “Na RWD-5 przez Atlantyk” (1933).
W Krakowie imię sławnego lotnika nosi Szkoła Podstawowa nr 128 (od 1973 roku), a także XIII Eskadra Lotnictwa Transportowego (formacja NATO). Dwunastego kwietnia 2003 roku odbyły się uroczystości związane z oficjalnym nadaniem XXIII LO w Krakowie imienia Stanisława Skarżyńskiego.